SED, çocukların kurum bakımına verilmesini önlemek ve aile bütünlüğünü korumak amacıyla uygulanan bir sosyal hizmet modelidir. Amaç sadece nakdi destek sağlamak değil; aynı zamanda ailelerin güçlendirilmesi, çocukların eğitim-gelişim ihtiyaçlarının karşılanması ve gerektiğinde psikososyal/mesleki destek verilmesidir. Programın çerçevesi, hangi durumların desteklendiği ve sosyal hizmet yaklaşımı Bakanlığın açıklamalarında açıkça belirtilmiştir.

Sosyal ve Ekonomik Destek (SED) Ödeme Tutarları Ne Kadar?

Resmi uygulamada SED ödemeleri, “en yüksek devlet memuru aylığı” üzerinden yönetmelikte belirlenen oranlarla hesaplanır. 2025 yılı için Bakanlık/Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanan tabloya göre (memur maaş katsayısı ve güncelleme dikkate alınarak) eğitim seviyelerine göre aylık tutarlar aşağıdaki gibidir:

• Okul öncesi çocuk: 5.558,50 ₺.
• İlköğretim öğrencisi: 8.337,75 ₺.
• Ortaöğretime devam eden öğrenci: 8.893,60 ₺.
• Okula gitmeyen ortaöğretim çağındaki çocuk: 5.558,50 ₺.
• Yükseköğrenim öğrencisi: 10.005,30 ₺’ye kadar.
• Kurum bakımından ayrılan gençler: 4.446,80 ₺.

(Bu rakamlar Bakanlık tarafından 2025 yılı için hesaplanmış resmi tutarlardır; memur maaş katsayısındaki değişikliklere göre yılda belirli aralıklarla güncellenmektedir.)

Not: Bazı haber kaynaklarında “çocuk başına ortalama X TL” gibi ifadeler yer alabiliyor; resmi tablo ise yukarıdaki gibi eğitim durumuna göre sabit oranları göstermekte ve bu oranlar en güncel resmi hesaba göre hesaplanmıştır. (Ayrıca Bakanlık, Temmuz 2025’te yapılan katsayı güncellemesiyle SED ödemelerinde artış yapıldığını duyurmuştur — bunun sektördeki ortalama tutar hesaplamalarına etkisi olmuştur.)

Kimler yararlanabilir? (Kapsam ve temel koşullar)

SED, şu tür durumdaki çocuk ve gençleri kapsar (özet):

• Kurum bakımında olan ve ailesine/akrabasına döndürülebilecek özellikte olan çocuklar,
• Ekonomik yoksunluk nedeniyle korunmaya muhtaç duruma düşme riski olan ve aile/akraba yanında bakılabilecek çocuklar,
• Kurum bakımından ayrılan ve iş-eğitim desteğine ihtiyaç duyan gençler,
• Olağanüstü durum (afet, ciddi hastalık vb.) yaşayan ailelerin çocukları.

Başvurular “Sosyal ve Ekonomik Destek Hizmetleri Hakkında Yönetmelik” çerçevesinde incelenir; bilimsel/mesleki sosyal inceleme raporu ve komisyon kararıyla destek verilip verilmeyeceğine karar verilir. A

Sosyal ve Ekonomik Destek (SED) Başvurusu Nasıl Yapılır? Adım Adım Rehber

1. Başvuru kanalları:
   • İkamet edilen ilin Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü veya bağlı Sosyal Hizmet Merkezi (SHM)’ne şahsen başvuru,
   • e-Devlet üzerinden (ASPB Sosyal ve Ekonomik Destek ön başvuru servisi) online başvuru imkânı. Başvuru İçin: TIKLAYIN
2. Başvuru sırasında istenebilecek belgeler (genel örnekler):
   • T.C. kimlik belgesi / kimlik fotokopisi,
   • Çocuğun öğrenci belgesi (öğrenci ise),
   • Sağlık raporu / engellilik belge­si (gerektiğinde),
   • Varsa kira sözleşmesi, hanede işsizlik/başvuru belgeleri, mahkeme kararları vb. Belgelerin detayları ve ek talepler vakaya göre değişir.
3. Sosyal inceleme ve değerlendirme:
   Başvuru sonrası sosyal hizmet uzmanları aileyi ziyaret ederek sosyal inceleme raporu hazırlar. Bu raporda ailenin gelir-gider durumu, eğitim-sağlık ihtiyaçları, diğer kurumlardan alınan destekler ve bölgesel koşullar değerlendirilir. Uzman önerisi, komisyon kararı ve yetkili makam onayı ile ödeme kararı verilir. Süreç birkaç haftayı bulabilir.
4. Ödeme sıklığı ve niteliği:
   Süreli ekonomik destek onayda belirtilen süre boyunca her ay yapılır. Geçici ekonomik destek ise kısa süreli ve tek seferlik olabiliyor. Ayrıca SED ödemeleri maaş (permanent gelir) değildir; şartlar değiştiğinde ödemeler durdurulabilir.

SED Başvurusu İçin Gerekli Belgeler

Başvuru yapacak ailelerden genel olarak şu evraklar talep edilmektedir:

• T.C. kimlik kartı veya kimlik fotokopisi
• Çocuğun öğrenci belgesi (öğrenci ise)
• Sağlık raporu veya engellilik belgesi (özel durumlar için)
• Gelir durumunu gösterir belgeler (maaş bordrosu, işsizlik belgesi vb.)
• İkametgâh belgesi veya aile bireylerinin adres bilgisi
• Varsa mahkeme kararları (velayet, nafaka, korunma kararı gibi)
• Aileye ait diğer belgeler (kira kontratı, fatura gibi harcama belgeleri istenebilir)

Başvuruda Dikkat Edilmesi Gereken Pratik Noktalar (İpuçları)

• e-Devlet ön başvurusu ile süreci hızlandırabilirsiniz; ancak saha incelemesi hâlâ zorunludur. e-Devlet ön başvuru servisini kullandıktan sonra İl Müdürlüğü sizi yönlendirecektir.
• Belgeleri eksiksiz hazırlayın: öğrenci belgesi, sağlık raporları, kira/elektrik-su faturaları ve varsa mahkeme belgeleri başvuruda işe yarar.
• Sosyal inceleme esnasında açık, doğru bilgi verin. Mekanizma ailenin gerçek durumunu anlamayı amaçlar; eksik/yanıltıcı bilgi ödemeyi riske atar.
• Ödemeleri takip etmek için e-Devlet’teki “Sosyal Ekonomik Destek Ödeme Bilgileri Sorgulama” hizmetini kullanabilirsiniz.