2025 itibarıyla İsveç, belirli sektörlerde ciddi işgücü açığı yaşıyor; resmi istatistikler 2024 sonu verilerine göre on binlerce boş pozisyon olduğunu gösteriyor. Türkiye’den gidecekler için en yaygın yol önce iş bulup işveren sponsorluğunda çalışma/oturma izni almaktır. Başvuru şartları arasında geçerli pasaport, imzalı iş sözleşmesi, piyasa normlarına uygun ücret ve işveren tarafından sağlanan sigorta gereklilikleri bulunuyor. Aşağıda ayrıntılı rehber (adım adım), maaş örnekleri, hangi mesleklere ihtiyaç olduğu ve yaşam/pratik ipuçlarını bulacaksınız.
İlginizi Çekebilir: İtalya 500 Bin İşçi Alımı İçin İş Başvurusu Nasıl Yapılır?
1) İsveç’e çalışmaya gitmenin genel yolu (kısa)
- İsveç’te iş ilanı bul (işverenle görüş, teklif al).
- İşveren size imzalı iş sözleşmesi (employment contract) verir.
- İş sözleşmesi ve diğer belgelerle İsveç Göçmenlik Kurumu (Migrationsverket) üzerinden çalışma/oturma izni başvurusu yaparsınız.
- Başvuru onaylanınca biometrik işlemler için büyükelçilik/konsozluktan çağrı gelebilir; ardından İsveç’e gidip işe başlarsınız.
(Detaylar aşağıda.) — Migrationsverket resmi rehberine bakın.
2) Türkiye’den başvuru: adım adım süreç ve belgeler
Aşağıdaki adımlar genel akış; iş koluna, sözleşmeye ve durumunuza göre küçük farklılıklar olabilir.
A. İş bulma
- İsveç’te doğrudan iş aramak en güvenli yol: LinkedIn, Arbetsförmedlingen (İsveç İşkur’una benzer), Indeed.se, EURES, ve sektörün özel siteleri.
- İşverenin İngilizce veya İsveççe yeterliliği olabilir; bazı işlerde (ör. sağlık) İsveççe zorunlu.
B. İş sözleşmesi
- İş teklifi/iş sözleşmesi mutlaka yazılı ve imzalı olmalı. Sözleşmede pozisyon, çalışma saatleri, maaş, başlangıç tarihi vs. net olmalı. Bu belge Migrationsverket başvurusunda ana belge.
C. Gerekli belgeler (genel)
- Geçerli pasaport.
- İmzalı iş sözleşmesi / iş teklifi.
- Eğitim sertifikaları, CV, referans mektupları.
- Mesleğiniz düzenlenmişse (doctor, nurse, teacher vb.) ilgili ruhsat/denkliğe dair belgeler. (Aşağıda denklik süreci anlatılıyor.)
D. Başvuru
- Çoğunlukla online başvuru; işlem ücreti ödenir. Başvuru sonucu geldikten sonra (onay) büyükelçiliğe/konsozluga gidip kimlik tespiti/biometrik işlemler yapılır. Süreler vakaya göre değişir; bazı başvurular hızlı sonuçlanırken bazıları aylar alabilir.
E. Önemli pratik notlar
- İşverenin sunduğu maaş eskiden sadece “mesleğin ortalama seviyesinde” olmalıydı; 2024–25 tartışmalarında asgari olarak maaşın İsveç ortanca maaşının %80’i kadar olması gerektiği vurgulanıyor (detaylar Migrationsverket ve resmi sayfalarda). Bu, işverenin teklifinin “yeterli” bulunması için kıstaslardan biridir.
3) Çalışma izinleri ve önemli kurallar (kimin izne ihtiyacı var, maaş eşiği vb.)
- Türkiye vatandaşı olarak İsveç’te çalışmak için genelde çalışma/oturma izni gerekir. AB/EEA vatandaşları farklı kurallara tabidir (onlara izin gerekmez).
- Migrationsverket’in ana şartları (kısa): geçerli pasaport, imzalı iş sözleşmesi, maaş ve çalışma koşulları İsveç’teki toplu iş sözleşmelerine ya da mesleki standartlara uygun olmalı; ayrıca işveren sizi sigorta etmelidir (sağlık, emeklilik vb.).
- Maaş eşiği: Göçmenlik kararlarında “maaşın yeterliliği” vurgulanıyor; resmi metinler işçinin maaşının İsveç ortanca/medyan maaşının belli bir oranını karşılamasını şart koşuyor (örneğin %80 gibi referans verilen seviyeler). Bu konu 2024–25’te sık tartışılan bir düzenleme alanı.
4) Maaşlar, vergiler ve net gelir örnekleri (2025)
Resmi veriler (kısa):
- İsveç’te ortalama/ortalama aylık brüt ücret 2024–2025 verilerine göre yaklaşık 40.000–46.000 SEK/ay bandında değişiyor; sektör ve mesleğe göre büyük farklılık var. (Resmi istatistikler sektör/saha/yaşa göre ayrıntılı tablolar yayınlıyor.)
Medyan ve maaş eşiği örnekleri
- Haber ve resmi tartışmalarda medyan maaş ~37.000 SEK/ay olarak verilmiş örnekler görüldü; göçmenlik düzenlemelerinde oranlar buna göre hesaplanabiliyor. (Medyan yıllara göre değişir; başvurmadan önce güncel medyan rakamını Migrationsverket/SCB’den kontrol edin.)
Vergiler (kısa ve örnek)
- İsveç’te gelir vergisi büyük ölçüde belediye (municipal) vergisi (%~29–35 arası, ülke ortalaması 2025 için ~%32.4 civarı) ve üst gelir dilimlerinde ek devlet vergisi (örneğin yıllık eşiği aşınca %20 ek devlet vergisi) şeklinde olur. Bu yüzden brüt maaşın yaklaşık %25–35’i vergi kesintisine gidebilir; net maaş yaşam yerine göre değişir. Örnek: brüt 40.000 SEK → net yaklaşık 28.000–30.000 SEK civarı (Stockholm gibi yüksek vergi bölgelerinde biraz farklı olabilir).
Pratik çıkarım: İşveren teklif ederken brüt rakamı ve vergi sonrası (net) rakamı birlikte değerlendirilmeli; kira, ulaşım, sağlık sigortası ve emeklilik gibi diğer maliyetler de hesaba katılmalı.
5) Hangi mesleklere gerçekten ihtiyaç var? (vasıflı & vasıfsız)
İsveç’in resmi işe alım/işgücü değerlendirmesi ve işsizlik-iş ilanı verileri, 2024–2025 döneminde bazı sektörlerde açık ve/veya kronik ihtiyaç olduğunu gösteriyor:
Öne çıkan sektörler / meslek grupları (2024–2025):
- Sağlık ve bakım (hemşireler, doktor asistanları, yaşlı bakımı personeli, kişisel asistanlar).
- İnşaat (inşaat işçileri, kalıpçılar, kaynakçılar, elektrikçiler).
- Eğitim (özellikle okullarda öğretmen açığı, bazı branşlarda).
- IT / teknoloji (yazılım geliştiriciler, veri mühendisleri, devops vs.; Stockholm büyük bir teknoloji merkezi).
- Konaklama ve yiyecek sektörü (aşçılar, servis personeli) ve sezonluk tarım işleri (ör. meyve/toplama).
- Lojistik, taşımacılık (şoförler, depo elemanları).
Bu tespitler hem Arbetsförmedlingen hem de SCB/OECD raporlarında vurgulanmıştır.
Vasıfsız işçi ihtiyacı: İsveç hükümeti 2024–25 tartışmalarında “vasıfsız işçi” göçünü sınırlandırma eğiliminde olsa da tarımın sezonluk işleri, temizlik ve bazı hizmet sektörlerinde dışarıdan işçi ihtiyacı devam ediyor. Hükümetin düzenleme eğilimleri ve İşkur’un önerileri bu alanlarda muafiyet listeleri oluşturulması yönünde. (Medyada 152 meslek için istisna tartışmaları gündemdeydi.)
6) İsveç’in toplam işçi/işgücü açığı — kaç kişilik ihtiyaç var?
- Resmi SCB verisi (3. çeyrek 2024): farklı mesleklerde toplamda ~70.000 kişilik doğrudan “açık/eksik” pozisyon olduğu bildirilmiştir. Bu rakam zaman içinde dalgalanır; 2025’te bazı sektörlerde ihtiyaç arttı, bazılarında azaldı. Bu “70.000” rakamı, işverenlerin açık pozisyon bildirimi ve işe alım sorunu yaşayan roller üzerinden hesaplanan resmi bir göstergeydi.
Not: “70.000” tek ve sabit bir sayı değil — sektör, bölge (ör. Stockholm vs. kuzey) ve zamanla değişir. Göç politikaları ve ekonomik büyüme de talebi etkilemektedir. OECD raporları da uzun vadeli beceri dengesizliklerine işaret ediyor.
7) Mesleki denklik, lisans/sertifika tanıma
- Akademik diplomaların değerlendirilmesi (UHR): Yurt dışı diplomalarınızın İsveç’te neye denk olduğunu görmek için UHR (Swedish Council for Higher Education)’in değerlendirme araçlarını kullanabilirsiniz. Bu değerlendirme, iş başvurularında ve eğitimde kullanılabilecek resmi bir “recognition statement” verir.
- Sağlık sektörü, öğretmenlik gibi düzenlenmiş meslekler: Doktor, hemşire, öğretmen, bazı mühendislik lisansları gibi meslekler için Socialstyrelsen (National Board of Health and Welfare) veya ilgili kurumdan resmi lisans/authorisation almak gerekebilir; süreç belge sunumu, dil yetkinliği (çoğu durumda İsveççe) ve bazen ek sınav/uygulama içerir.
Pratik tavsiye: Eğer sağlık, eğitim veya benzeri düzenlenmiş bir alandayseniz, başvuru sürecine başlamadan önce ilgili İsveç kurumuna (Socialstyrelsen vb.) evraklarınızı gönderip hangi ek adımlar gerektiğini netleştirin. Dil yeterliliği (genellikle İsveççe B1/B2 veya mesleğe göre daha yüksek) sıkça isteniyor.
8) İş arama kanalları, mülakat tüyoları, yaşam maliyeti ve entegrasyon
İş arama kanalları (Türkiye’den başlayarak):
- Arbetsförmedlingen (resmi iş kanalı), LinkedIn, Indeed.se, Blocket Jobb, EURES, sektörel Facebook/Telegram grupları, doğrudan firmaların kariyer sayfaları.
CV ve ön yazı (cover letter):
- İsveç’te CV açık, kısa ve sonuç odaklıdır. İngilizce başvuruyorsanız İngilizce CV; İsveççe işlerde İsveççe CV tercih edilir. İş deneyimlerinizi somut başarılarla (ölçülebilir sonuçlar) anlatın. Referanslar önemli.
Mülakat:
- Zamanlamaya sadakat, dürüstlük ve takım çalışmasına vurgu önemlidir. İsveç kültüründe flat hierarchies (düşük hiyerarşi), consensus ve bağımsızlık değerleri vurgulanır.
Yaşam maliyeti (kısa):
- Kira (şehir merkezleri pahalı; Stockholm, Göteborg, Malmö en yüksek), yiyecek, ulaşım vs. Kira aylık tek odalı daire merkezde 10.000–16.000+ SEK aralığında olabiliyor; şehir dışı daha ucuz. (Kesin rakamlar şehir ve semte göre çok değişir — başvurmadan önce hedef şehir için kira araştırması yapın.)
Entegrasyon:
- İsveççe öğrenmek (SFI — Swedish For Immigrants programı) entegrasyon için kritik. Sosyal haklar, ebeveyn izni, sağlık sistemi gibi konularda bilgi edinmek iş bulmayı ve yaşamı kolaylaştırır.
9) Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
S: İsveç’te İngilizce ile iş bulunur mu?
C: Evet, özellikle IT ve bazı uluslararası firmalarda İngilizce yeterli. Ancak sağlık, eğitim ve kamuya yakın işler için genellikle İsveççe gerekir.
S: İşveren bulsam garantiyle izin çıkar mı?
C: İş sözleşmesi ana şart; fakat Migrationsverket başvuruyu incelerken maaş/çalışma koşullarının İsveç normlarına uygunluğunu da denetler. Bu nedenle iş teklifi yeterli ama başvurunun reddi de mümkün.
S: Aldığım maaş İsveç’te yeterli mi?
C: İşveren teklifini alırken brüt maaşı, vergi sonrası (net) ve yaşanacak şehirde kira/masrafları birlikte değerlendirin. Migrationsverket için teklifin medyan/orta maaş kriterlerini sağlaması gerekebilir.
10) Özet — Türkiye’den gidileceklere kısa kontrol listesi
- CV, referans ve eğitim belgelerinizi İngilizce ve mümkünse İsveççe hazırlayın.
- Uygun bir iş ilanına başvurup imzalı iş sözleşmesi alın.
- Uymuyorsa eğitim/meslek denklik süreçlerine (UHR, Socialstyrelsen) başlayın.
- Migrationsverket başvurusunu eksiksiz yapın; başvuru onay süresi değişebilir.
- İsveççe öğrenmeye erken başlamak (SFI, online kurslar) adaptasyonu hızlandırır.
